درمان دیابت در طب سنتی اسلامی

دیابت چیست؟ دیابت عبارت است از حالتی که بدن در تبدیل غذا به انرژی به مشکل می خورد. بخش زیادی از غذایی که می خوریم، طی فرایند گوارش به قند یا همان گلوکز (Glucose) تبدیل شده و وارد خون می شود. وقتی مقدار قند خون افزایش یابد، پانکراس شروع به آزاد کردن انسولین در خون می کند. انسولین مانند یک کلید، باعث ورود و جذب قند خون به ارگان های مختلف بدن می شود. انرژی مورد نیاز همه ی اندام های بدن توسط قند خون تامین می شود. حال زمانی که فرد دچار دیابت شود، بدن توانایی تولید انسولین کافی یا استاده صحیح از آن را از دست می دهد. در این حالت همواره قند زیادی در جریان خون باقی می ماند که در دراز مدت ممکن است مشکلاتی همچون بیماری های قلبی، ضعیف شدن بینایی و بیماری های کلیوی بوجود بیاورد. پس در جواب این که انسولین چگونه قند خون را کاهش میدهد؟ باید گفت: انسولین باعث جذب شدن قند خون توسط سلول های بدن می شود.

انواع دیابت

دیابت به طور کلی به دو نوع دسته بندی می شود. دیابت نوع ۱ و نوع ۲٫ دیابت نوع ۱ چیست؟ دیابت نوع ۱ عبارت است از حالتی که انسولین تولید شده توسط پانکراس، ناکافی یا حتی صفر باشد، یا اینکه انسولین تولید شده توسط پانکراس، به اشتباه به وسیله سیستم ایمنی بدن تخریب می شود، دانشمندان علت این حالت را  مشکل در ژن های فرد می دانند. به همین خاطر دیابت نوع ۱ اغلب بصورت ارثی انتقال می یابد. اما دیابت نوع نوع ۲ چیست؟ دیابت نوع ۲ معمولا به دو دلیل به وجود می آید، علت اول مقاومت به هورمون انسولین در اندام ها، عضلات و بافت های چربی بدن است که باعث می شود سلول ها نتوانند به خوبی قند خون را جذب کنند. علت دوم عدم توانایی پانکراس در تولید انسولین کافی برای استفاده در سلول ها می باشد.

دیابت بارداری

تجربه دیابت بارداری، در دوران بارداری به دلیل برخی تغییرات هورمونی، ممکن است مادران مبتلا به نوعی از دیابت شوند. این نوع از دیابت ارتباطی به دیابت نوع ۱ و ۲ ندارد. حتی افرادی که هیچ زمینه ای برای مبتلا شدن به دیابت ندارند نیز ممکن است به این نوع از دیابت مبتلا شود. علت دیابت بارداری عبارت از ترشح برخی هورمون ها که مانع جذب قند خون توسط سلول ها می شود. معمولا این نوع از دیابت بعد از زایمان از بین می رود اما ممکن است تاثیرات جدی روی سلامت جنین و فرزند بگذارد و در آینده، احتمال ابتلای کودک به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. دیابت بارداری یا به انگلیسی (GDM) دارای سه علامت شاخص می باشد که معمولا نادیده گرفته شده یا به اشتباه بخاطر باردار بودن مادر تلقی می شود.
سه علامت مهم دیابت بارداری عبارت است از:
میل به غذا بیش از حد عادی (گرسنه شدن بیش از اندازه)
میل به آب بیش از حد عادی ( تشنه شدن بیش از اندازه)
ادرار کردن بیش از اندازه
معمولا ۱۰ درصد از خانم های باردار به دیابت بارداری مبتلا می شود، رژیم غذایی و تغذیه، و فعالیت بدنی و ورزش نقش بسزایی در کنترل دیابت بارداری ایفا می کنند. پس اگر شما هم سه علامت فوق را در دوران بارداری، و مخصوصا در بین هفته ۱۴ ام تا هفته ۲۸ ام بارداری مشاهده کردید، بدون هیچگونه نگرانی می توانید با تغییر سبک تغذیه و بیشتر کردن تحرک و فعالیت بدنی خود مشکل را برطرف کنید.

دیابت در کودکان و نوزادان

علت اصلی دیابت در نوزادان وراثت می باشد. اگر پدر یا مادر مبتلا به دیابت نوع ۱ باشند، فرزند آن ها نیز به احتمال زیاد به دیابت مبتلا خواهد شد. دیابت بیماری واگیر نیست و امکان مبتلا شدن به آن از طریق شخص دیگر وجود ندارد. با این حال در برخی موارد مشاهده می شود که کودکان یا بزرگسالان به یک باره مبتلا به دیابت می شوند. در این حالت غالبا انتقال یک ویروس به بدن فرد باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن فرد شده و سلول های تولید کننده انسولین در بدن به اشتباه تخریب می شوند.

درمان یا کنترل دیابت؟

برای کنترل دیابت بسته به شدت آن، دو اقدام انجام می شود. اول استفاده از قرص هایی که قند تولید شده توسط کبد و همچنین مقاوت به انسولین را در بدن کاهش می دهند، مانند قرص متفورمین (metformin). دوم تزریق انسولین به بدن که بصورت مصنوعی، وظایف انسولین طبیعی تولید شده توسط خود بدن را انجام می دهد. البته هر دو اقدام فوق، درمان کننده دیابت نیستند و فقط نقش کنترل کننده دارند. علاوه بر این دارای عوارض جانبی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدتی نیز هستند.

عوارض قرص های دیابت و انسولین تزریقی

عوارض کوتاه مدت مصرف قرص های کاهنده قند خون و انسولین عبارت اند از حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، گیجی، افزایش ضربان قلب و …

قرص های کاهنده قند خون در میان مدت می توانند باعث کمبود مقادیر ویتامین B12 در بدن شوند که این موضوع می تواند باعث تخریب سیستم ایمنی بدن شود.

و در مصرف طولانی مدت، انسولین تزریقی نسبت به بقیه روش های کاهش قند خون، عوارض شدیدتری ایجاد می کند. طبق آزمایشات و مطالعات صورت گرفته در دانشگاه های مختلف، انسولین تزریقی در بلند مدت سبب بروز سرطان های مختلف در افراد می شود.

تشخص دیابت با تست گلوکوز یا تست قند خون

معمولا افرادی که دیابتی هستند برای کنترل روزانه دیابت خود از دستگاه های خانگی تست قند خون استفاده می کنند. برای تشخیص و شناسایی اولیه دیابت هم از تست قند خون ناشتا و بعد از غذا و هم از تست A1c اسفاده می شود. تست A1c بزای تشخیص مراحل اولیه دیابت دقیق تر است زیرا مقدار متوسط قند خون در بازه های زمانی بلند مدت را اندازه گیری می کند. مقدار قند خون در تست گلوکز به صورت میلی گرم در دسی لیتر (mg/dl) بیان می شود. مقدار قند خون تا ۱۴۰ را می توان رنج نرمال در نظر گرفت. البته مقدار قند خون افراد سالم در حالت ناشتا، بیشتر از ۱۰۰ واحد نخواهد بود. با این تفاسیر اگر شخصی قند خون ناشتای بالاتر از ۱۰۰ و قند خون بعد از غذای بالاتر از ۱۴۰ داشته باشد می توان گفت مستعد مراحل اولیه دیابت می باشد و برای بررسی دقیق تر می تواند از تست A1c کمک بگیرد.

علائم دیابت

چگونه بفهمیم دیابت داریم؟

ادرار بیش از حد که معمولا در شب بیشتر می شود.

احساس تشنگی بش از حد

کاهش وزن بدون دلیل

اشتها به غذای بیش از حد

تاری دید

بی حسی و گزگز کردن دست ها و پا ها

احساس خستگی مفرط

خشکی پوست

علائم دیابت نوع ۱: افرادی که دیابت نوع ۱ دارند ممکن است علائی همچون حالت تهوع، استفراغ و درد های شکمی داشته باشند. این علائم معمولا در دوران کودکی و نوجوانی شکل می گیرند اما امکان به وجود آمدن آن در هر سنی وجود دارد.

علائم دیابت نوع ۲: علائم دیابت نوع ۲ معمولا در یزرگسالی شکل میگیرند و نتیجه سال ها طرز زندگی و تغذیه غلط می باشند. چون اکثر علائم خفیف و پراکنده می باشند، معمولا افراد در مراحل اولیه متوجه آن نمی شوند.

درمان دیابت در طب اسلامی

در طب اسلامی برای از بین بردن کامل دیابت نوع ۱ و ۲ درمان وجود دارد. داروهایی که در طب اسلامی وجود دارد هم سبب ترشح مجدد انسولین از غده پانکراس به مقدار کافی جهت استفاده سلول های بدن شده و هم مقاومت به انسولین را در اندام های بدن از بین می برد به این ترتیب مشکل دیابت در فرد از بین می رود و بدن به حالت نرمال باز می گردد.از اصلی ترین دارو های مناسب دیابت یا همان بیماری قند خون بالا در طب اسلامی عبارت اند از داروی قند زرد، قند بالا و قند منگه در کنار داروی مرکب ۴ و مصرف روزانه سویق جو، به بهبود علائم دیابت در فرد کمک می کند و در نهایت با استفاده چند دوره از دارو ها، به طور کلی مشکل از بین می رود.

درمان خانگی دیابت

درمان خانگی دیابت شامل مصرف دو دسته از مواد می شود. مواد و غذاهایی که قند خون را کاهش می دهند و موادی که باعث تحریک ترشح انسولین می شوند:

زیتون یکی از میوه های مفید برای افراد دیابتی می باشد. مصرف مستمر زیتون و روغن زیتون، مخصوصا روغن زیتون فرابکر باعث کاهش کلسترول و چربی خون می شود.

دارچین: دارچین توانایی کاهش قند خون به مقدار قابل توجهی را دارد. طبق تحقیقات دارچین علاوه بر گلوکز، کلسترول و چربی خون را نیز کاهش می دهد. اما با توجه به طبع آن که گرم و خشک می باشد نمی توان آن را به صورت مستمر استفاده کرد.

سرکه سیب: سرکه سیب نیز توانایی کاهش قند خون را دارد. طبق تحقیقات، افرادی که حدود ۸ هفته، هر روز سرکه سیب مصرف کرده بودند، در آزمایش A1c نتایج مطلوب تری را به دست آورده بودند. امام باید توجه داشت با توجه به طبع سرکه سیب،  که سرد و خشک می باشد، در مصرف آن زیاده روی نکرد.

کلاهک بادمجان: شاید بتوان گفت مهم ترین و بهترین معجون برای کنترل دیابت، جوشانده کلاهک بادمجان است. برای پایین آوردن سریع قند خون، چند عدد کلاهک بادمجان را در آب بجوشانید و پس از صاف کردن، آب آن را میل کنید.

بامیه: بامیه دارای خاصیت انسولین سازی بوده و مصرف آن در شکل های مختلف برای افراد دیابتی توصیه می شود.

گزنه: گزنه دارای خاصیت های بی نظیری است. مصرف آن برای اقفراد دیابتی توضیه می شود. زیرا مقدار قند خون را کاهش می دهد و باعث افزایش ترشح انسولین می شود. مصرف جوشانده، دمنوش یا عرق گزنه تاثیر بسزایی در کنترل دیابت خواهد داشت.

هندوانه ابوجهل: هندوانه ابوجهل یا حنظل نیز یکی از موارد مفید برای دیابت می باشد، اما مهم تر از مصرف آن بصورت خوراکی، روغن مالی با آن سودمند برای دیابت خواهد بود. روغن حنظل یا همان روغن هندوانه ابوجهل را تهیه کنید و شب ها قبل از خواب، کف پای خود را به این روغن آغشته کرده و ماساژ دهید.

سوالات متداول

چگونه بدانیم قند خونمان بالاست؟ تشنگی، تکرر ادرار، ضعف و خستگی، حالت تهوع و استفراغ،تنگی نفس، درد شکم،خشکی دهان، افزایش ضربان قلب از مهم ترین نشانه های اقزایش قند خون می باشند.

چیکار کنم قند ناشتام بیاد پایین؟ مقدار قند خون ناشتا ( به انگلیسی fasting blood sugar) به سه عامل بستگی دارد. نوع وعده غذایی مصرف شده در شب گذشته، مقدار غذای مصرف شده در شب گذشته، و توانایی بدن در تولید و استفاه از انسولین

چرا قندم با انسولین پایین نمیاد؟ مقاومت به انسولین اصلی ترین دلیل پایین نیامدن قند خون حتی بعد از تزریق انسولین می باشد.

درمان مقاومت به انسولین چیست؟ مهم ترین راه های از بین بردن مقاومت به انسولین عبارت اند از ورزش به صورت روزانه، تغییر رژیم غذایی،ترک مصرف دخانیات در کنار مصرف دارو برای این موضوع موثر است.

چرا شبها قند خون بالا میرود؟ در شب و هنگام خواب، کبد شروع به ترشح گلوکز و قند در داخل جریان خون می کند و این عامل باعث افزایش قند خون در شب می شود. البته مواردی همچون غذای میل شده، استعمال دخانیات و … نیز در بالا بردن قند خون در شب تاثیر دارند.

راههای تحریک ترشح انسولین: خواب مناسب،افزایش فعالیت بدنی و ورزش، کاهش استرس، کاهش وزن،مصرف میوه و سبزیجات متنوع به دلیل وجود فیبر و…

علائم بالا رفتن ناگهانی قند خون چیست؟ معمولا با مصرف غذا خصوصا غذاهایی که مقدایر بالای کربوهیدرات دارند، (مانند نان، ماکارانی و سیب زمینی) قند خون شروع به افزایش می کند. اما دلایل دیگری نیز مانند استرس و عصبانیت نیز می تواند به صورت لحظه ای و آنی مقدار قند خون را افزایش دهد.

دیابتیها صبحانه چه بخورند؟ نان غلات، عسل طبیعی، نان جو، پرهیز از مصرف قند و شکر سفید، پرهیز از مصرف مواد کارخانه ای، پرهیز از مصرف نان سفید.

بهترین انسولین ساز طبیعی چیست؟ جوشانده کلاهک بادمجان یکی از بهترین انسولین ساز های طبیعی می باشد و بطور مستمر تا درمان کامل دیابت می توان از آن استفاده کرد. شاید بتوان گفت بهترین معجون برای دیابت جوشانده کلاهک بادمجان است. همچنین سریع ترین پایین آورنده قند خون نیز می باشد.

قویترین پایین اورنده قند خون: جو و مشتقات آن شامل نان جو، سویق جو و آب جو بهترین پایین آورنده قند خون می باشند.